به گزارش مشرق، در حالی که بسیاری از مردم جهان با توجه به وقایع ناگوار سال ۲۰۲۰ انتظار داشتند این سال هر چه زودتر تمام شود، اکنون دانشمندان میگویند کره زمین نیز در این عجله سهیم بوده و سال گذشته را سریعتر از حالت عادی چرخیده است، رخدادی که در نیم قرن اخیر بیسابقه بوده است.
زمین معمولا یک زمانسنج عالی است و به طور متوسط هر ۸۶ هزار و ۴۰۰ ثانیه، معادل ۲۴ ساعت، یک بار به دور خود میچرخد. این چرخش که اصطلاحا حرکت وضعی زمین خوانده میشود، زمان خورشیدی متوسط نام گرفته است که یکای آن «شبانهروز» است.
هرچند این عدد ثابت به نظر میرسید، با این حال از سالهای ۱۹۶۰ بدین سو و با اختراع ساعتهای بسیار دقیق اتمی، دانشمندان پی بردند که طول یک روز خورشیدی میتواند متغیر باشد البته نه بر حسب ثانیه بلکه بر حسب میلیثانیه ( یکهزارم ثانیه).
این تغییرات کوچک برای انسان قابل تشخیص نیست و صدها سال طول میکشد تا تفاوت واقعی احساس شود، اما برای دستگاههای ناوبری و ارتباطی مدرن نظیر GPS به این اندازهها مهم هستند و اندکی تفاوت باعث بروز خطا در سیستم این وسائل میشود.
پژوهشگران میگویند سرعت چرخش زمین در طول سال گذشته زیادتر شده و رکورد مدت زمان کوتاهترین روز در سال گذشته ۲۸ بار شکسته شده است. روز ۱۹ ژوئیه سال ۲۰۲۰ کوتاهترین روز سال بود که زمین یک دور کامل را در مدت زمان ۱.۴ میلی ثانیه کمتر از زمان معمول ۸۶ هزار و ۴۰۰ ثانیه زد.
سرعت چرخش زمین میتواند به دلیل جریان هسته مذاب داخل، تغییر فاصله زمین و ماه، شرایط آب و هوایی و الگوهای اقیانوسی تغییر کند.
محققان میگویند در حالی که پدیده آبوهوایی اقیانوسی زمین موسوم به «النینو» باعث کاهش سرعت چرخش زمین میشود، آنچه در اواخر سال ۲۰۲۰ رخ داد پدیدهای به نام «لانینا» بود که معکوس پدیده قبلی است و باعث شتاب در سرعت چرخش زمین میشود.
در دههای اخیر میانگین سرعت چرخش زمین به طور مداوم کاهش یافته است و نهادهای ناظر بینالمللی مجبور شدهاند تا ۲۷ «ثانیه کبیسه» به زمان اتمی تنظیم شده در سال ۱۹۷۰ اضافه کنند تا ساعتها را با سیاره در چرخش همگام نگه دارند.
اکنون دانشمندان میگویند با ادامه روند کنونی وادار خواهند شد تا با اعمال یک حرکت منفی و معکوس ساعتهای اتمی را با چرخش زمین همسو کنند. اگر کنفرانس جهانی ارتباط رادیویی در سال ۲۰۲۳ این تغییر را تصویب کند این نخستین بار خواهد بود که یک ثانیه از ساعت جهانی حذف میشود.
پیتر وایبرلی، پژوهشگر ارشد در آزمایشگاه ملی فیزیک آمریکا، میگوید: «مطمئنا درست است که زمین در حال حاضر بیشتر از هر زمانی در ۵۰ سال گذشته به دور خود میچرخد. کاملا محتمل است که اگر سرعت چرخش زمین بیشتر شود ناچار خواهیم بود یک ثانیه کبیسه منفی به ساعتها اعمال کنیم اما گفتن این احتمال هنوز زود است.»
انتظار میرود در طول سال ۲۰۲۱ ساعتهای اتمی تاخیری ۱۹ میلیثانیهای را به ثبت برسانند.